Wspomaganie rozwoju mowy dziecka.

Kształtowanie się umiejętności językowych u dziecka jest jednym z największych fenomenów w rozwoju jednostki ludzkiej. Ważne jest, by tak pokierować procesem kształtowania się umiejętności językowych, by rozwój mowy przebiegał prawidłowo. Jest to niezwykle istotne dla kompleksowego rozwoju dziecka. Jak zauważa E. Sachajska „Prawidłowe kształtowanie się i rozwój mowy dziecka stanowi podstawę kształtowania się i rozwoju jego osobowości w ogóle. Dzięki rozumieniu mowy poznaje ono otaczający go świat; dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrazić swoje uczucia i spostrzeżenia.”

Mowa jest atutem w nawiązywaniu kontaktów społecznych, ułatwia komunikacje, stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażenie własnych sądów, uczuć i upodobań. Mowa, czyli porozumiewanie się językowe najintensywniej rozwija się u dzieci w wieku przedszkolnym. Kształtuje się wówczas wymowa, struktury językowe, bogaci słownictwo.

 

          Jak wspierać mowę dziecka. 7 zabaw stymulujących rozwój językowy

1. Wygłupiaj się przed lustrem i w kuchni – czyli usprawniamy narządy mowy

Pomysły na zabawę:

• Kto kogo rozśmieszy? – Pamiętasz zabawę w „Pomidora”. Ten kto się pierwszy roześmieje przegrywa. Wprowadź tę zabawę, by wzmocnić język i buzię. Wykonuj zabawne minki (dziecko naśladuje rodzica, a potem zamiana), ściągnij usta w dzióbek, mlaskaj, parskaj, oblizuj wargi. Pamiętaj, obowiązuje pełna powaga!
• Logopedyczne zabawy kuchenne – przygotujcie zdrowe kanapki, sałatkę lub superfood bowl. Zabawcie się w zajączki, chrupcie twardą marchewkę, jabłko, skórki chleba, kalarepkę.

2. Dmuchaj, chuchaj – czyli zabawy oddechowe

Pomysły na zabawę:

• Dmuchaj – wdech nosem, wydech ustami i dmuchaj na: piórka, papierki, kawałki waty, gąbki, statki z łupinki orzecha na wodzie, urządźcie wyścigi piłeczek pingpongowych
• Graj na instrumentach dętych (trąbce, harmonijce ustnej, flecie)​
• Dmuchaj przez słomkę – zrób bąbelki w wodzie, zdmuchnij piórko ze stolika, dmuchnij przez słomkę na chusteczkę higieniczną – zrób z niej spadochron​
• Puszczaj bańki mydlane
• Dmuchaj na papierowe kwiaty, zwierzęta zawieszone na sznurku

3. Czytaj, opowiadaj, wymyślaj – czyli pobudzamy wyobraźnię, wzbogacamy słownictwo

Pomysły na zabawę:

• Czytaj dziecku codziennie – niech to będzie wasz rodzinny rytuał – kształtuj nawyk
• Ucz decydowania – pozwól dziecku wybrać ulubioną książkę,​
• Rozmawiaj z dzieckiem na temat treści książki, wydarzeń, oceniajcie postępowanie bohaterów, uzasadniajcie swoje zdanie – ucz dyskusji​
• Zaspokajaj ciekawość poznawczą dziecka – udzielaj mu odpowiedzi na pytania, które pojawią się podczas wspólnego czytania​
• Ćwicz pamięć – po przeczytaniu książki zamknij ją, zadawaj pytania dotyczące treści, odtwarzajcie kolejność zdarzeń​
• Pobudzaj wyobraźnię i kreatywność – wymyślcie inne zakończenie bajki lub ułóżcie własną​, dodajcie nowych bohaterów, wymyślcie dla postaci inne imiona

4. Pięć paluszków rączka ma… – czyli rozwijamy małą motorykę

Pomysły na zabawę:

• Przestrzeń – znajdźcie swoje miejsce w domu, może będzie to łóżko, poduszka, dywan. Ważne, aby było wam wygodnie i przytulnie. Młodsze dziecko weź kolanach, starszak może siedzieć obok rodzica lub naprzeciwko
• Powtarzalność – wielokrotne powtarzanie zabaw paluszkowych sprzyja ćwiczeniom pamięci​
• Przewidywalność – pozwala dziecku włączyć się do zabawy gestem, wokalizacją​
• Zmieniaj tempo – aby było ciekawiej (starszak może recytować wierszyk z Tobą – to doskonałe ćwiczenie artykulacyjne)​
• Zmieniaj ton głosu, baw się mimiką
• Zabawy grafomotoryczne wspierające rozwój mowy to oprócz zabaw paluszkowych także zabawy sensoryczne z masami i substancjami (plasteliną, gliną, piaskiem, wodą); klocki, puzzle, układanki; rysowanie, malowanie; przeplatanki, nawlekanie (np. koralików), zabawy z pęsetą, szczypcami.

5. Układaj, dopasowuj, segreguj, kategoryzuj, odwzorowuj – czyli usprawniamy lewą półkulę mózgu

Pomysły na zabawę:

• Wykorzystaj zabawki dziecka – w ćwiczeniach lewopółkulowych świetnie sprawdzą się te zabawki, których masz dużo (wiele takich samych elementów) np. klocki, liczmany, patyczki, patyczki drewniane, pomponiki, guziki itp. Oczywiście możesz także skorzystać z gotowych układanek.
• Układanie i odtwarzanie – rodzic układa wybrane klocki, następnie dziecko układa je w taki sam sposób poniżej/obok
• Dopasowanie kształtu – rodzic układa klocki/zabawki na kartce, odrysowuje kształt – dziecko dopasowuje zabawki do kształtu
• Sekwencje – rodzic rozpoczyna układanie wzoru (początkowo z 2 elementów – dzieci młodsze) np. trójkąt, kwadrat, trójkąt, kwadrat…. Zadaniem dziecka jest dokończenie rytmu. W tej zabawie wykorzystaj kolorowe pompony, figury geometryczne lub kartoniki z obrazkami.

6. Słuchaj, reaguj, odtwarzaj – czyli rozwijamy funkcje słuchowe

Pomysły na zabawę:   

• „Muzyka taniec, pauza – stop” – szalone wygibasy przy muzyce mają swój terapeutyczny cel – uczą reagowanie na dźwięk w określony sposób. Warto w trakcie zabawy wyłączyć radio i wstrzymać wszelkie ruchy ciała: muzyka JEST, muzyki NIE MA. Dziecko uczy się wysłuchiwać pauzy w muzyce.
• Zabawa idealna na rodzinne zloty „Kto cię woła. Mama, tata, babcia, ciocia…?” – dziecko rozpoznaje głos osoby, która wypowiada jego imię.
• „Domowa orkiestra” – wersja podstawowa: zgromadźcie domowe przedmioty, na których da się zagrać np. garnki, drewniane łyżki, gazety itp. Stwórzcie razem orkiestrę, grajcie. Wersja utrudniona: gramy według poleceń dyrygenta: cicho/głośno, szybko/wolno, gramy/nie gramy.

7. Wyginaj ciało, tupnij, podskocz, klaśnij – czyli rozwijamy motorykę dużą

Pomysły na zabawę:

• ćwiczenia ogólnorozwojowe, koordynacji ruchowej, przekraczaniu linii środka, ruchów naprzemiennych sprzyjają usprawnianiu pamięci, umiejętności odtwarzania, naśladowania.
• podskakiwanie, zeskakiwanie i przeskakiwanie  różnych przedmiotów – mniejszych,
• samodzielność dziecka podczas samoobsługi
• wspólne wykonywanie czynności domowych – ścieranie kurzu, zamiatanie podłogi – to doskonałe ćwiczenia całego ciała, a dla dziecka świetna zabawa
• obserwowanie sekwencji ruchów rodzica np. klaśnij, tupnij, podskocz i odtworzenie go przez dziecko
• ćwiczenia emisyjne połączone z ruchem – np. podskakuj i wymawiaj samogłoski

 

        Przykładowe ćwiczenia dla dziecka demonstrowane oraz kierowane przez Rodziców:                                             

 

 

         

ROZKŁAD DNIA DLA DZIECI Z GRUPY „MISIE”

w trakcie pobytu dziecka w przedszkolu

 rok szk. 2024/25

 

Godzina 8:00 – 9:30 - Schodzenie się dzieci do przedszkola. Czynności opiekuńcze, porządkowe, organizacyjne. Rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi. Zabawy swobodne, spontaniczne służące realizacji pomysłów dzieci. Zabawy integrujące grupę. Indywidualna praca z dziećmi. Wspieranie rozwoju dzieci poprzez różnorodne prowadzone pod kierunkiem nauczyciela zabawy i gry stolikowe. Zabawy konstrukcyjne, manipulacyjne, dowolna działalność plastyczna. Obserwacja dzieci – diagnozowanie ich zachowań i umiejętności, ćwiczenia i zabawy o wielostronnym ruchu. Ustalenie planu dnia – piktogramy.

Przygotowanie do śniadania – czynności higieniczno-sanitarne, tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków samoobsługowych.

Śniadanie – zwracanie uwagi na estetyczne i kulturalne spożywanie posiłku.

Godzina 9:30 – 10:00 -  Poranny krąg - stymulacja polisensoryczna wg pór roku. Zajęcia edukacyjne kierowane i inspirowane przez nauczyciela, realizowane wg wybranego programu wychowania przedszkolnego – wielozmysłowe poznawanie świata, tworzenie sytuacji edukacyjnych. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych, trudnych sytuacjach, w tym także łagodnego znoszenia stresu i porażek. W trakcie zabawa ruchowo-naśladowcza.

Godzina 10:00 – 12:00 - Aktywność własna dzieci – zabawy dowolne lub z niewielkim udziałem nauczyciela, zabawy integrujące grupę, zabawy i gry przy stoliku, zabawy konstrukcyjne na dywanie, manipulacyjne lub umuzykalniające. Prowadzenie obserwacji przyrodniczo-społecznych -  spacery, wycieczki.

Godzina 12:00 – 14:00 - Przygotowanie do obiadu – zabiegi higieniczno-sanitarne, czynności samoobsługowe. Wdrażanie zasad higieny i kulturalnego zachowania.

Obiad – zwracanie uwagi na estetyczne i kulturalne spożywanie posiłku, zachowanie prawidłowej postawy na krzesełku. Nauka umiejętności posługiwania się sztućcami. Wdrażanie do samodzielności.

Relaks poobiedni – słuchanie bajek czytanych przez nauczyciela, słuchanie kołysanek śpiewanych przez nauczycielkę, słuchanie muzyki relaksacyjnej, muzyki klasycznej dla dzieci. Zajęcia dodatkowe dla dzieci. Zabawy o charakterze relaksacyjnym. Działalność kierowana przez nauczyciela oraz swobodna działalność dzieci.

Godzina 14:00 – 16:00 - Przygotowanie do podwieczorku – wykonywanie czynności sanitarno – higienicznych, rozwijanie samodzielności w czynnościach samoobsługowych.

Podwieczorek – zwracanie uwagi na estetykę spożywania posiłku, realizacja zadań programowych w tym zakresie.

Zajęcia i zabawy rozwijające indywidualne zainteresowania  i zdolności dzieci. Zabawy tematyczne, konstrukcyjne, plastyczne, manipulacyjne oraz inne dowolne aktywności dzieci zgodne z wyborami i zainteresowaniem. Integracja środowiska przedszkolnego, tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną zabawę – konstruowanie, majsterkowanie, planowanie, podejmowanie intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.

Porządkowanie sali, układanie zabawek, pomocy we właściwych miejscach w sali, dbanie o ład i porządek otoczenia. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wspólną własność.